TESKOMB Anasözleşmesi

TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFLERİ BİRLİKLERİ

MERKEZ BİRLİĞİ ANASÖZLEŞMESİ

BÖLÜM  1

KURULUŞ AMAÇ VE FAALİYET KONULARI

KURULUŞ MERKEZ BİRLİĞİNİN ADI İDARİ MERKEZİ VE ÇALIŞMA BÖLGESİ

Madde 1 - Bu anasözleşmede isimleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen, Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri tarafından, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre süresiz olarak değişir ortaklı, değişir sermayeli sınırlı sorumlu bir Merkez Birliği kurulmuştur.

Merkez Birliğinin adı Sınırlı Sorumlu Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği’dir.

Merkez Birliğinin idare merkezi Ankara’da olup, çalışma bölgesi Türkiye sınırlarıdır. (Kısa adı TESKOMB’ tur.)

AMAÇ VE FAALİYET KONULARI

Madde 2 - Merkez Birliğinin amacı ve çalışma konuları şunlardır;

a)-Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin genel mahiyetteki istek ve dertlerine T.B.M.M. Hükümet ve Bakanlıklarda çareler ve çözümler araştırmak,

b)-Gerek genel eğitim ve gerekse mesleki eğitim bakımından Birliklerin, yapamadığı eğitim organizasyonlarını Türkiye çapında ifa etmek,

c)-Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin ve genel kooperatifçiliğin geliştirilmesi konusunda teknik bürolar kurmak ve seminerler düzenlemek,

ç)-Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ve Birliklerinin, yönetim ve denetim kurulu üyeleri için teminatlı çalışma ortamı yaratmak ve gerekiyorsa bu konuda bazı fonlar kurmak,

d)-Yurt içinde ve dışında geziler tertipleyerek Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi ortak ve memurlarının bilgi ve görgülerinin artırımına çalışmak,

e)-Ortak Birliklerin ve Kooperatiflerinin, finansman ve kredi sorunlarına çareler aramak,

f)-Bir yayın organı çıkarmak,

g)-Birliklerin ve Kooperatiflerin, girmesinde fayda umulan kurumlara girmesine yardımcı olmak ve çeşitli ekonomik faaliyetlere öncülük etmek,  

h)-Esnaf ve sanatkarların, ucuz ve yeterli kredi kullanmalarına, Kooperatiflerin ve Birliklerin senetlerini Merkez Birliği adına T.C. Merkez Bankasında reeskontta kabul ettirmeye çalışmak,

ı)-Uluslararası kooperatif kuruluşlarına katılmak ve bu kuruluşlardan yapılacak eğitim, araç, gereç ve nakit yardımlarını kabul etmek,

i)-Birlik ve Kooperatifleri denetlemek, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 75. Maddesindeki denetim ve eğitim görevlerini ifa etmek.

j)-Ortakların ihtiyaçlarını karşılamak üzere, Türkiye genelinde sağlık ve dinlenme tesisleri, bakımevleri, yurtlar ve kreşler kurmak veya kurulmasına yardımcı olmak, bu amaçlarla fon oluşturmak,

k)-Kooperatifçiliğin geliştirilmesi ve eğitim amacıyla enstitü kurmak,

l)-Türkiye genelindeki kooperatifler ortakları ve çalışanlarıyla, kooperatif birlikleri ve Merkez Birliği çalışanlarının sosyal yardımlaşma, dayanışma ve emekliliklerini sağlamak üzere vakıf kurmak ve bu vakıf aracılığı ile işletmeler tesis etmek ve işletmek.

m) Kamu yararına yürütülen eğitim, sağlık, sosyal, kültürel vb. proje ve faaliyetleri desteklemek, ayni ve/veya nakdi yardımda bulunmak.

B Ö L Ü M  2

ORTAKLIK

ORTAK SAYISI

Madde 3 - Merkez Birliğinin ortak sayısı sınırsız olup, kuruluşta Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatiflerinin kurduğu en az ( 7 ) Birliğin bu Anasözleşmeyi imzalaması gereklidir.

ORTAKLIĞA KABUL

Madde 4 - Ortak olmak isteyen Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri, Merkez Birliği yönetim kuruluna yazılı olarak başvururlar. Bu başvuruda Anasözleşmenin tüm hükümleri ile getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir. Ortaklığa kabul yönetim kurulunun kararı ile gerçekleşir.

ORTAKLIKTAN ÇIKMA

Madde 5 - Her ortak, genel kurullarında aldıkları karara dayanarak hesap yılı sonundan ( 1 ) ay önce Merkez Birliği yönetim kuruluna yazı ile başvurarak ortaklıktan çıkabilir. Ancak, ortaklıktan çıkma hakkı Merkez Birliğine girişten itibaren ( 3 ) yıldan önce kullanılamaz.

ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA

Madde 6 - Ortak Birliğin;

a) Aciz ve tasfiye haline düşmesi,

b) Anasözleşmeye aykırı hareket etmesi,

c) Taahhütlerini veya ek ödemelerini zamanında yerine getirmemesi halinde Merkez Birliği yönetim kurulunun kararı ve genel kurulun onayı ile ortaklıktan çıkarılır.

ÇIKAN VE ÇIKARILANLARLA HESAPLAŞMA

Madde 7 - Çıkan ve Çıkarılan Birliklerin sermaye ve diğer alacakları o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren ( 1 ) ay içinde geri verilir. Bu şekilde ayrılan ortaklar Merkez Birliğinin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler.

MERKEZ BİRLİĞİNE TEKRAR GİRME

Madde 8 - Kendi isteği ile Merkez Birliğinden ayrılmış Birlikler, Merkez Birliği yönetim kurulu kararı ile tekrar ortaklığa alınabilirler.

Taahhütlerini ifa etmemekten veya Anasözleşmeye aykırı hareketten dolayı çıkarılmış olanlar, Merkez Birliğine tekrar ortak olamazlar. Ancak, çıkarılmaya Birliklerin eski yöneticilerinin ihmallerinin sebep olduğu tespit edilirse, o birlikler Merkez Birliğine tekrar alınır ve genel kurulun kabulüne sunulur.

BÖLÜM 3

SERMAYE PAY VE SORUMLULUK

SERMAYE VE PAYLAR

Madde 9 - Merkez Birliğinin sermayesi ortakların taahhüt ettikleri payların toplam tutarlarından ibaret olup, değişkendir. Ancak sermayenin en az haddi 35.000.-TL’ dır.

Kuruluşta bu sermayenin tamamının taahhüt edilmesi ve ¼’ünün peşin, geriye kalan kısmın ise Merkez Birliği Yönetim Kurulunca belirlenecek taksitler halinde ve en geç bir yıl içinde ödenmesi zorunludur.

Bir ortaklık payının değeri 100.-TL’ dır. Ortaklar en çok 5.000 pay taahhüt edebilirler. Ancak her ortağın en az 50 pay taahhüt etmesi zorunludur.

Ayni sermaye konulamaz.

Ortakların payları 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 18 inci maddesine göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100.-TL itibar olunur.

ORTAKLARIN SORUMLULUĞU VE EK ÖDEMELER

Madde 10 - Ortakların 3 üncü şahıslara karşı sorumluluğu, taahhüt ettikleri sermaye paylarının (10) katına kadardır. Bilanço açıklarını kapatmada kullanılmak üzere ortaklardan ek ödeme istenebilir

B Ö L Ü M 4

MERKEZ BİRLİĞİNİN ORGANLARI

ORGANLAR

Madde 11 - Merkez Birliğinin organları şunlardır;

a)  Genel Kurul

b) Yönetim Kurulu

c) Denetçiler Kurulu

GENEL KURUL

TEMSİLCİLER

Madde 12 - Merkez Birliğinin en yetkili organı, ortak Birliklerin temsilcilerinden oluşan Genel Kuruldur. Genel Kurul, ortak Birliklerin genel kurullarınca seçilen temsilcilerden oluşur.

Bu temsilciler;

1-10 kooperatifi olan Birlikler için 2,

11-25 kooperatifi olan Birlikler için 3,

26-35 kooperatifi olan Birlikler için 4,

36 ve daha fazla kooperatifi olan Birlikler için 5 kişidir.

Her temsilcinin genel kurulda bir oy hakkı vardır.

GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ

Madde 13 - Genel Kurulun görev ve yetkileri şunlardır;

1.   Bilanço, bilanço hesaplarının dökümü, gelir-gider farkı hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek,

2.   Yönetim kurulu üyeleriyle denetim kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek veya sorumluları hakkında karar vermek, gerektiğinde işten elçektirmek,

3.   Yönetim ve denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk miktarı ile bütçeyi görüşerek karara bağlamak,

4.   Yönetim kurulu tarafından verilen, ortaklıktan çıkarılma kararlarına yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak,

5.   Kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararına aykırı olduğu ileri sürülen, yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceği konusunda karar vermek,

6.   Merkez Birliği Anasözleşmesinde yapılacak değişiklikler hakkında karar vermek,

7.   Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine girme kararı vermek ve gönderilecek temsilcileri seçmek,

8.   Bilanço açıklarını ve ek ödemeleri tespit etmek, Birliklerden ve Kooperatiflerden maddi destek alınmasına karar vermek,

9.   Merkez Birliğinin dağılması hakkında karar vermek, tasfiye kurulunu seçmek,

10.                   Kanun ve anasözleşme ile genel kurula tanınmış olan diğer konular hakkında karar vermek,

11.                   Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek.

Genel Kurul yukarıdaki görev ve yetkilerini devir ve terk edemeyeceği gibi, Merkez Birliğinin amaçları ile ilgili her türlü işler hakkında da karar verebilir.

TOPLANTI ŞEKİLLERİ ZAMANI VE YERİ

Madde 14 - Olağan genel kurul toplantısı, her yılın Haziran ayı sonuna kadar yapılır. Genel Kurul; Merkez Birliği işlerinin ve anasözleşme hükümlerinin gerektirdiği durum ve zamanlarda olağanüstü olarak toplanır.

Genel Kurul toplantısı Merkez Birliği yönetim kurulu kararı ile Ankara’da veya yönetim kurulu karar verdiği takdirde Ankara dışında da yapılabilir.

ÇAĞRIYA YETKİLİ OLANLAR

Madde 15 - Genel Kurul; yönetim kurulunca toplantıya çağrılır. Gerekli durumlarda denetçiler, tasfiye kurulu genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkilidir. Genel Kurul; yukarıdaki şekilde toplanamadığı takdirde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca toplantıya çağrılabilir.

Ayrıca (4) ortaktan az olmamak şartıyla ortak sayısının 1/10’nunun isteği durumunda, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu başvurunun istek sahibi ortaklar tarafından birlikte ve noter aracılığı ile yapılması gerekir.

Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi ve sırasıyla denetçilere ve Bakanlığa yapılan başvurulardan da bir sonuç alınamaması halinde istekliler mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.

ÇAĞRININ ŞEKLİ BAKANLIĞA MÜRACAAT VE ORTAKLAR CETVELİ

Madde 16 - Olağan ve olağanüstü toplantılara çağrı; adi mektupla, ayrıca gerektiğinde gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve âdete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının sadece yazılı olarak imza karşılığında yapılması da mümkündür.

Çağrının toplantı gününden en az 25 gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur.

Çağrıda birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde, yapılacak olan sonraki toplantıların tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında, en az 7 ve en çok 30 gün süre bulunması gerekir.

Sürelerin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz.

Anasözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise, yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.

Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce Ankara’da Gümrük ve Ticaret Bakanlığına (Kooperatifçilik Genel Müdürlüğüne) yazılı olarak bildirilir.

Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen miktardaki temsilci ücretinin ilgili Maliye veznesine yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurulması talep edilir.

Bütün temsilcilerin hazır bulunması ve bir itirazın olmaması halinde, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 47’nci maddesi hükmüne göre işlem yapılır.

Yönetim kurulu, her genel kurul toplantısından önce ortak Merkez Birliği temsilcilerinin isim ve temsil ettikleri birliği ve imzalanacak yerleri gösterir bir cetvel hazırlamakla yükümlüdür.

Bu cetvel toplantıya katılanlarla, genel kurul başkanı ve bakanlık temsilcisi tarafından isim açılarak imzalanır.

GÜNDEM BAŞKANLIK DİVANI VE NİSAP

Madde 17 - Gündem çağrının amacına göre, tayin ve tespit olunur.

Dörtten az olmamak üzere, ortak Birliklerin en az 1/10’u tarafından genel kurul toplantı tarihinden en az 20 gün önce müştereken ve noter tebligatı ile bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur.

Gündemde olmayan konular görüşülemez. Ancak Merkez Birliğine kayıtlı Birliklerin en az 1/10’unun temsilcilerinin gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce, yazılı teklifte bulunmaları halinde hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan Birlikler hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve Kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan fazlasının kabulü ile gündeme alınır.

Genel Kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için, Merkez Birliğine kayıtlı Birliklerden genel kurula katılma hakkına sahip olanların, yarıdan fazlasının en az bir temsilcisinin toplantıda hazır bulunması gerekir. İlk toplantıda bu nisap sağlanamadığı takdirde, ikinci toplantıda nisap aranmaz.

Genel kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunan temsilcilerin yarıdan fazlasının oyu ile alınır. Ancak, seçimlerde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır. (1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 51/2 ve 52/1 maddeleri hükümleri saklıdır.)

Genel Kurul toplantısı, Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapıldığının tespiti ve toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrıyı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır.

Genel Kurul başkanı ve bir başkan vekili ile dört kâtip, temsilciler arasından seçilir.

Genel kurulda tüm kararlar ve seçimler için açık oylama yapılır. Ancak hazır bulunanların çoğunluk kararıyla gizli oya başvurulur.

Genel Kurulda görüşülerek karara bağlanan konular için Bakanlık temsilcisi ile genel kurul başkanı ve üyeleri tarafından bir tutanak düzenlenerek birlikte imzalanır.

BAKANLIĞA VE TİCARET SİCİLİ MEMURLUĞUNA GÖNDERİLECEK BELGELER

Madde 18 - Toplantı gününden itibaren en geç 15 gün içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilanço ve gelir-gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar cetvelinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği, Ticaret Sicili Memurluğu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğüne gönderilir.

YÖNETİM KURULU

SEÇİM VE SÜRESİ

Madde 19 - Yönetim Kurulu, Merkez Birliği temsilcileri arasından en az 1 en çok 4 yıl için genel kurulca seçilir. Üye sayısı her Birliği temsil edecek tarzda genel kurulca tespit edilir. Tespit edilen sayı kadar yedek üye de seçilir. Yönetim kuruluna seçilen üyeler ayrı ayrı Birlikleri temsil ederler. Bir Birlikten iki temsilci seçilemez. Yedekler de aynı şekilde seçilirler.

Yönetim kurulundan boşalan yerlere aldığı oy sırasına göre yedek üyeler çağırılır.

Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilirler.

SEÇİLME ŞARTLARI

Madde 20 – Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır;

1.   Türk vatandaşı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,

2.   Ortak Birliklerden birinin temsilcisi olmak,

3.   Aynı zamanda Merkez Birliğinin denetim kurulu üyesi olmamak,

4.   Merkez Birliğinin Denetim Kurulu Üyeleriyle, üçüncü derece dahil akraba olmamak veya aralarında iş ortaklığı bulunmamak,

5.   Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre mahkum olmamak.

Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.

Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere, yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur.

GÖREV VE YETKİLERİ

Madde 21 - Yönetim kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde Merkez Birliğini yöneten, icra organıdır.

6.    Yönetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır;

7.    Yıllık bilanço ile gelir-gider hesabının ve tahmini bütçenin hazırlanmasını sağlamak,

8.    Ortak Birlikler ile ortak olmak için başvuranların anasözleşmede belirtilen şartları taşıyıp, taşımadıklarını araştırmak,

9.    Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek,

10.  Dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek,

11.  1163 sayılı Kanunun 42/6. Maddesi hükmü gereğince genel kuruldan karar almak şartı ile Merkez Birliğine taşınmaz malları satın almak ve satmak, rehine koymak, bir başka kuruluşla veyahut kendi adına inşaat yaptırmak, kefil olmak veya satın aldığı taşınmazların mülkiyetini aktarmak,

12.  Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere, bir veya birkaç kişiyi Merkez Birliğini ilzam edecek tasarrufta bulunmaya veya muayyen işlerde Merkez Birliğini temsil etmeye yetkili kılmak ve personelini atamak,

13.  Defter, hesap ve kayıtların mevzuat dairesinde doğru olarak tutulmasını sağlamak,

14.  Merkez Birliğinin amaçlarına ve ortakların menfaatine uygun olarak işleri yürütmek ve gerekli kararları almak.

GÖREV BÖLÜMÜ TOPLANTILAR

MERKEZ BİRLİĞİNİ TEMSİL

Madde 22 – Yönetim Kurulu, seçimi takip eden ilk toplantıda üyelerinden birini Genel Başkan, beşde Genel Başkan Vekili seçerek görev bölümü yapar.

Yönetim Kurulu Genel Başkanın bulunmadığı zamanlarda Genel Başkanın yetkili kılacağı vekillerden birisinin çağrısı ile toplanır. Toplantı en az altı ayda bir defa ve en az yarıdan fazla üyenin katılmasıyla yapılır. Kararlar toplantıda bulunanların çoğunluğu ile verilir. Oyların eşitliği halinde, keyfiyet gelecek toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde, söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.

Toplantıda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılamaz, üyeler şahsi işlemini ilgilendiren hususlarda görüşmelere katılamazlar.

Özürsüz olarak üst üste üç defa toplantıda hazır bulunmayan üye çekilmiş sayılır.

Toplantılar Merkez Birliği idare merkezinin bulunduğu il veyahut başka illerin sınırları içinde de yapılabilir.

Alınan kararlar tarih ve numara sırasıyla yönetim kurulu karar defterine işlenir. Üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.

Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma veya çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalarlar.

Merkez Birliğini Resmi dairelerde, mahkemelerde, üçüncü şahıslara ve dışarıya karşı yönetim kurulu temsil eder. Yönetim kurulu temsil yetkisini kısmen veya tamamen Genel Başkana devredebilir. Genel Başkan Yönetim kurulundan aldığı bu yetkiyi yazılı isim vermek sureti ile kendisinin bulunmadığı hallerde Genel Başkan Vekillerinden birine devredebilir.

Yönetim Kurulu Merkez Birliğini Temsil ve Merkez Birliği adına imza atmaya yetkili şahısları kararla tespit eder ve bu kararın noterlikçe onaylanmış bir sureti imzalarla birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicili Memurluğuna verilir.

Yönetim kurulunun toplantı gündemi ile gün, yer ve saati, toplantıdan en az 10 gün önce üyelere mektupla gönderilir. Acele hallerde çağrı şekli ve süresi Genel Başkanlıkça değiştirilebilir.

BAŞKANLIK DİVANI

Madde 23 - Genel Başkanın başkanlığında toplanan, beş genel başkan vekilinden kurulur.

Başkanlık Divanı; iki ayda bir toplanır. Lüzum hasıl oldukça ve Genel Başkanın daveti ile ara toplantılar yapılır.

Yönetim Kurulu; yetkilerinin bir kısmını, Başkanlık Divanına devredebilir. Başkanlık Divanınca kullanılan bu yetkiler ve yapılan bu çalışmalar, yönetim kurulunun ilk toplantısında izah edilir. Başkanlık Divanının toplantı ve yolluk masrafları ile ilgili tahsisat, her yıl hazırlanacak tahmini bütçelere konur.

YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ

Madde 24 - Genel Başkan, Genel Başkan Vekilleri, yönetim kurulu üyeleri ve murahhas üyelere taşıdıkları sıfatlarla yapacakları hizmet için, aylık ücret veya katılacakları her toplantı için bir huzur hakkı ve yapacakları görev seyahatleri için yolluk ödenir.

Yönetim Kurulu Başkan, Başkan Vekili ve üyelerine, genel kurulca kararlaştırılan yukarıdaki nev’i ve miktarın dışında hiç bir ödeme yapılamaz.

DENETİM KURULU

SEÇİMİ VE ÜYELİK ŞARTLARI

Madde 25 - Denetim Kurulu üyeleri, Merkez Birliğinin işlem ve hesaplarını Genel Kurul adına Denetlemek üzere temsilciler arasından veya dışarıdan Genel Kurulca üç yıl için seçilirler. Denetim Kurulu üye sayısı 5 ten fazla olamaz. Denetim Kurulu Üyeleri, kooperatifçilik ve muhasebe konularında yeterli bilgi ve deneyim sahibi olanlar arasından seçilir.

Denetim Kurulu ilk toplantısında üyelerinden birini başkan seçer Denetim Kurulu Başkan ve Üyelerine verilecek ücretler, bütçeye ödenek konulmak sureti ile Genel Kurulca belirlenir.

GÖREV VE YETKİLERİ

Madde 26 - Denetim kurulu üyeleri, kendilerine kanun ve anasözleşmeyle verilen görev ve yetkileri yerine getirmekle yükümlü olup, aksine hareketlerden sorumludurlar.

B Ö L Ü M 5

BÜTÇE BİLANÇO VE GELİR-GİDER FARKI

BÜTÇE VE BİLANÇO

Madde 27 - Yönetim kurulu elde edilecek gelirler ile yapılacak harcamaları tespit ederek bir yıllık gelir-gider bütçesini düzenler.

Birliğin gelir ve giderleri noterlikçe onaylı defterlere yazıldıktan sonra her ay mizan ve 31 Aralık tarihine göre yıllık bilanço düzenlenir.

Bütçe ile bilanço denetim kurulu üyeleri ile genel kurula sunulur.

Bakanlık ve Merkez Birliğince muhasebe ve bilanço örnekleri tespit edildiği takdirde Birlik hesapları ve bilançosu bu örneklere göre düzenlenir.

Merkez Birliğinin gelirleri; tesis, işletme ve iştirak, menkul ve gayrimenkul gelir ve iratlarından, ortakların katılım paylarından, kooperatif ve Birliklerden alınacak teftiş, denetim ve eğitim gelirleri ile diğer faaliyet gelirleri ve banka faizlerinden oluşur.

GELİR- GİDER FARKI VE DAĞITIMI

Madde 28 - Gelir – Gider farkı genel kurulca onaylanan yıllık bilançoya göre tespit edilir.

Merkez Birliği ortaklarına, risturn dağıtmaz.

Gelir-Gider müspet farkının;

% 10’u Kanuni Yedek Akçeye,

% 10’u Fevkalade Yedek Akçeye,

% 80’i Geliştirme Fonuna,

ayrılır.

Geliştirme Fonu; Genel Kurula götürülecek tekliflere göre Merkez Birliğinin hizmetlerine ve gelişmesine yarayacak işlerde kullanılır.

Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.

Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz.

Yönetim ve denetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden pay verilemez.

Merkez Birliği yalnız ortaklarıyla iş yapar.

B Ö L Ü M 6

KOOPERATİFLER VE BİRLİKLERE AİT HÜKÜMLER

GENEL KURUL TOPLANTILARI

Madde 29 - 1163 sayılı Kanunun 45 inci maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca, kooperatif ve Birliklerin olağan genel kurul toplantıları, her hesap yılı sonundan itibaren 6 ay içinde yapılır.

Genel kurul toplantılarının 6 ay içinde yapılabilmesi için; her hesap yılı sonundan itibaren Nisan ayı sonuna kadar kooperatiflerin, Mayıs ayı sonuna kadar Birliklerin ve Haziran ayı sonuna kadar Merkez Birliğinin genel kurul toplantılarının yapılması gerekir.

KOOPERATİFLERİN ALACAKLARI MASRAF KARŞILIĞI FON KATILIM PAYLARI ÜCRET VE DİĞER GİDER KATILIM PAYLARI İLE ORTAKLARIN ÖDEYECEĞİ ÜST KURULUŞ KATILIM PAYLARI

Madde 30 - Kooperatiflerin ortaklarına kullandırdıkları krediler ile bankalara verdikleri kefaletten ve gördükleri diğer hizmetlerden dolayı ortaklardan alacağı senelik masraf karşılığı kredinin %3’ünü, ortakların ödeyeceği üst kuruluşlara katılım payı ise yarısı Birliğe yarısı da Merkez Birliğine verilmek kaydıyla kredinin %1’ini geçmemek üzere Merkez Birliği Yönetim Kurulunca belirlenir.

Kooperatiflerce kullandırılan ya da kefalet verilen kredilerden dolayı ortakların ödeyeceği üst kuruluşlara katılım payı kredinin kullandırıldığı veya kefaletin verildiği gün bankaca üst kuruluşların hesaplarına gönderilir.

Kooperatiflerin ortaklarından alacakları ücret ve diğer katılım payları ile fon katılım payları kooperatif genel kurulunca belirlenir.

DENETİM VE EĞİTİM

Madde 31 - Kooperatifler Kanununun 75. Maddesine göre denetim, eğitim ve öğretim işleri Merkez Birliğince yapılır.

Bu görevlerden başka; yeni kurulan kooperatif ve birliklerin yöneticilerine, kısa süreli eğitim verilir. Bu kuruluşların muhasebe ve muamele işlerini kurmada yardımcı olunur.

Yukarıdaki görevlerin yapılması ve kuruluşların sağlıklı bir biçimde işlemesi için, Birlikler ve kooperatifler yapılacak masraflara aşağıdaki şekilde iştirak ederler.

a) Kooperatifler, her yılın sonundaki plasman yekünlerinin belli bir oranını, o yılın denetim ve eğitim giderlerine katılım payı olarak Merkez Birliği hesabına öderler. Bu oran Merkez Birliği Yönetim Kurulunun teklifi ve Merkez Birliği Genel Kurulunun onayı ile belirlenir. Kooperatifler bu katılım paylarını Merkez Birliği Genel Kurul kararını izleyen yılın en geç ikinci ayı sonuna kadar Merkez Birliği hesabına öderler.

b) Birliklerin ödeyecekleri katılım payları, birliklerin ortak kooperatif sayıları esas alınarak, Merkez Birliği Yönetim Kurulunun teklifi ve Merkez Birliği Genel Kurulunun kararı ile tespit edilir. Birlikler bu katılım paylarını Merkez Birliği Genel Kurul kararını izleyen yılın en geç ikinci ayı sonuna kadar Merkez Birliği hesabına öderler.

30 uncu madde ile bu maddede belirtilen katılım paylarını zamanında ödemeyen kooperatiflere, Merkez Birliği genel kurulunca belirlenecek oranda aylık faiz tahakkuk ettirilir.

Borçlarını belirtilen süre içerisinde ödemeyenler hakkında icrai takibat yapılır.

KOOPERATİF YÖNETİCİLERİNE YAPILACAK ÖDEMELERİN TESPİTİ

Madde 32 - Kooperatif anasözleşmelerinin 49. maddesine göre, yönetim kurulu başkan, başkan vekilleri ve üyeleri ile murahhas üyelere bu sıfatla yapacakları hizmet için yapılacak ödemenin miktarı, şekli ve tavanı her yıl Merkez Birliği Büyük kongresinde belirlenir. Tespit edilecek tarife kooperatiflere gönderilir.

GÜÇLENDİRME FONU VE RİSK FONU

Madde 33 - Para ve Kredi Kurulunun 20.10.1988 tarih ve 88/31 sayılı kararı ile kurulan, Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerini Güçlendirme Fonu ile Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin vermiş oldukları hizmet ve imkânların artırılması, Kooperatiflerin Bloke Sermayeleri ve Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerini Güçlendirme Fonunun yetersiz kalması halinde, kooperatif ortaklarının vadesinde ödenmeyen kredi taksitleri anaparalarının ödenmesi amacıyla 26.06.2005 tarihli Merkez Birliği Genel Kurul Kararıyla kurulan Risk Fonunun bütün işleri kooperatifler adına Merkez Birliğince takip edilir.

Merkez Birliği Yönetim Kurulu bu fonlarla ilgili her türlü kararı almaya ve tasarrufta bulunmaya yetkilidir.

Her kooperatifin Bankada bloke edilmiş sermayesine verilen faizlerin yarısı bankaca kooperatifin mevduat hesabına, diğer yarısı ise Güçlendirme Fonu Hesabına aktarılır.

Güçlendirme Fonuna bankaca tahakkuk ettirilecek faizlerin yarısı kooperatif mevduat hesabına, diğer yarısı ise Güçlendirme Fonu Hesabına aktarılır.

Risk Fonundan karşılanan anapara tutarları ile tahsil tarihine kadar tahakkuk edecek gecikme faizleri ortaklardan tahsil edilerek Risk Fonu Hesabına yatırılır.

Bankaca Risk Fonlarına tahakkuk ettirilecek faizlerin yarısı Merkez Birliği mevduat hesabına diğer yarısı ise Risk Fonu Hesabına aktarılır.

Güçlendirme Fonu ve Risk Fonuna ait yönetmelikler Merkez Birliği Yönetim Kurulunca hazırlanır ve Merkez Birliği Genel Kurulunun onayına sunulur. Güçlendirme Fonu ve Risk Fonu Yönetmeliklerine ilişkin değişiklikler aynı usule tabidir.

B Ö L Ü M 7

DAĞILMA VE TASFİYE

DAĞILMA SEBEPLERİ

Madde 34 - Merkez Birliği;

1- Ortak sayısının 7’den aşağı düşmesi üzerine,

2- Genel Kurul kararı ile,

3- İflasın açılmasıyla,

4- Kanunlarda ön görülen diğer hallerde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının mahkemeden alacağı karar üzerine,

5- Üç yıl olağan Genel Kurul toplantısını yapmaması halinde,

6- Amacına ulaşma imkanının kalmadığının, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alacağı karar ile dağılır.

TASFİYE KURULU VE TASFİYENİN YÜRÜTÜLMESİ

Madde 35 - Tasfiye kurulu Genel Kurul tarafından seçilecek en az üç kişiden oluşur. Genel Kurul veya mahkeme tarafından tasfiye kurulu seçilmezse, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Tasfiye kurulu Genel Kurulca her zaman azledilebilir.

Tasfiye kurulu, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla yükümlü olup yasalarda ön görülen tasfiye, tescil ve ilan işlemlerini yürütür.

Tasfiye süresince; Merkez Birliğinin unvanı, “Tasfiye halinde” ibaresi eklenerek kullanılır.

Tasfiye kurulu üyelerine, kendilerini seçen merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.

B Ö L Ü M 8

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

BAKANLIK İLE DİĞER KURUM VE KURULUŞLARIN DENETİMİ

Madde 36 - Merkez Birliği Gümrük ve Ticaret Bakanlığının denetimine tabidir. Bakanlık; bağımsız denetim kuruluşlarına Merkez Birliğini denetlettirebilir.

Merkez Birliği görevlileri; kuruluşa ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine ve diğer denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdürler.

KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI

Madde 37 - Bu Anasözleşmede hüküm olmayan hallerde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile bu Kanunun 98 inci maddesi delaletiyle Türk Ticaret Kanununun Anonim Şirketlere ait hükümleri uygulanır.

Madde 9 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 17.03.2010 tarih ve 2511 sayılı oluru ve Merkez Birliğinin 15.05.2010 tarihli Genel Kurul Kararı ile değiştirilmiştir.

Madde 20,28,30,33 ve 36. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 03.05.2011 tarih ve 2219 sayılı oluru ve Merkez Birliğinin 29.05.2011 tarihli Genel Kurul Kararı ile değiştirilmiş ve Madde 37 kaldırılmıştır.